به گزارش گروه جامعه مشرق، طبيعي است وقتي متوجه شويد يکي از عزيزان يا اعضاي خانواده شما دچار چنين معضلي شده است مي کوشيد تا از هر طريق ممکن و توسل به هر راهي که در پيش پايتان قرار مي گيرد به گونه اي به او کمک کنيد تا از اين سياهچاله مهيب اعتياد به سلامت بيرون بيايد . شايد اين مسئله براي شما تنها يک کابوس سهمگين باشد اما بايد بدانيد اين کابوس براي حدود 10 ميليون نفر از مردم کشورمان به حقيقتي تلخ تبديل شده است.
بر اساس آمار رسمي ارائه شده از سوي سازمان مبارزه با مواد مخدر و پزشکي قانوني ، در ايران حدود 2 ميليون معتاد داريم و 10 ميليون نفر به طور مستقيم با مسئله اعتياد درگيرند. آمار و ارقام و ملموس تر از همه واقعيت هاي موجود در جامعه مبين اين است که اعتياد در جامعه امروز ما به چالشي بزرگ و جدي تبديل شده است . چالشي که در اين ميانه آب گل الوده اي براي سو ء‌استفاده گروهي از افراد فرصت طلب فراهم آورده است.

دام هايي فراتر از اعتياد
بدون شک شما نيز حتي اگر به شکل مستقيم يا حتي غير مسستقيم با معضل اعياد درگير نباشيد با چنين تبليغاتي مواجه شده ايد. " ترک اعتياد فوق سريع " ،" سم زدايي و ترک اعتياد فقط در 4 ساعت"،" فقط کافيست تا اراده کنيد شربت ترک اعتياد به همراه قرص هاي تقويتي و کرم ضد چروک اصل هديه کمپاني ..."،"ترک اعتياد بدون بازگشت با پکيج ترک اعتياد..."،" قرص ترک اعتياد ، شربت اشتها آور ،کپسول تقويت بدن وهر آنجه که براي ترک اعتياد نياز داريد" اينها تنها نمونه اي از تبليغاتي است که در سطح وسيع و گسترده اي ارائه شده و به فريب اذهان عمومي مي پردازد.
به باور روانشناسان بسياري از کساني که به مصرف مواد مخدر روي مي آورند اين تصور را دارند که به همان راحتي که مصرف را آغاز کرده اند به همان سادگي نيز آنرا کنار مي گذارند و ترک مي کنند .
باوري که تبليغات گوناگون در ماهواره و حتي برخي از مجلات و روزنامه هاي رسمي و قانوني کشور در شکل گيري آن نقشي موثر داشته اند.
اين تبليغات که ترک اعتياد را بسيار ساده و اسان نشان داده و ترکهاي چند روزه و حتي چند ساعته را ادعا مي کنند خود به نوعي سبب مي شود تا افراد معتاد تصور کند ترک اعتياد به همين سادگي امکانپذير است و از سوي ديگر عده اي از کارشناسان معتقدند در موارد زيادي خود اين داروهاي ترک اعتياد مي تواند اعتياد آور باشد . در واقع فرد معتاد با مصرف اين داروها نه فقط اعتيادش برطرف نمي شود بلکه انواع جديدي از مواد مخدر را تجربه مي کند . مواد مخدري که شايد به مراتب خطرناک تر از سوء مصرف اوليه وي باشد .
اين مسئله تا بدانجا پيش رفته که دکتر احمد شجاعي رئيس سازمان پزشکي قانوني کشور استفاده از مواد اعتياد آور در ترکيب داروها ي خياباني و همچنين گسترش تبليغات و استفاده از دارو هاي ترک اعتياد ماهواره اي را از نگراني هاي دست اندر کاران مبارزه با مواد مخدر دانست.
به گفته وي اين دارو ها و يا داروهايي که در برخي از عطاري ها به عنوان داروي گياهي ترک اعتياد ارائه مي شود درمان هايي غير استانداردي است و در بررسي هاي به عمل آمده مشخص شده اين داروها داراي ترکيبات اعتياد آور و حتي روانگردان هستند .از سوي ديگر نيز کارشناسان معتقدند از آنجايي که اعتياد علاوه بر وابستگي جسمي ، وابستگي رواني فرد معتاد را در برميگيرد هرگز نمي توان لااقل از لحاظ رواني عدم بازگشت به اعتياد را تضمين کرد و فرد معتاد علاوه بر درمان جسمي بايد مشاوره رواني نيز دريافت کند.

داروهاي خياباني سال گذشته بيش از 3 هزار نفررا به کام مرگ کشاند
درگيري يک هفتم از جمعيت کشورمان با معضل اعتياد آنهم به طور مستقيم فاجعه اي است که نمي توان به سادگي از کنار آن گذشت و همواره در کنار بروز چنين رخداد ها و نا هنجاري هايي مجالي براي سوء استفاده افراد فرصت طلب فراهم مي شود. همان فضايي که در سالهاي اخير و با افزايش تعداد معتادان جامعه سبب رشد قارچ گونه انواع و اقسام مراکز، کمپ ها و روشهاي مجاز و غير مجاز ترک اعتياد شده است.حالا اين مسئله را بگذاريد در کنار سونامي ورود مواد روانگردان به کشور که روز به روز بر تعداد و تنوع مواد مخدر به ويژه از نوع صنعتي آن اضافه مي شود و از سوي ديگر نيز فرصت طلبان و قاچاق چيان و به خصوص خرده فروشان داخل کشور با ترکيب و توليد ترکيبات جديدي موسوم به مواد مخدر خياباني را توليد کرده و در اختيار جوانان قرار ميدهند .گردابي که شايد هرگز راه بازگشتي نداشته باشد .نگراني از سوء مصرف ناشي از داروهاي خياباني تا جائيست که رييس سازمان پزشکي قانوني کشوردرباره اين نوع از مواد مخدر هشدار داده و معتقد است از آنجائيکه داروهاي خياباني به صورت ناخالص تهيه مي شود و همواره حاوي مواد افزودني بسيار است با رواج مصرف اين گونه مواد بالاخص در فرم تزريقي، شاهد افزايش مرگ و مير ناشي از سوء‌مصرف آنها هستيم به طوري‌که در سال گذشته بيش از سه هزار نفر جان خود را در اثر مصرف مواد مخدر از دست داده‌اند.

نتايج يک تحقيق درباره روشهاي معمول و غير معمول ترک اعتياد
اما شايد در اين ميان روشهاي درمان بيماري اعتياد يکي از بحث برانگيز ترين روشها روش هاي درمان سريع و فوق سريع و همچنين روشهاي درماني ماهوارهاي باشد . روشهايي از نگاه کارشناسان و متخصصان اما و اگر هاي بسياري را با خود همراه دارد و تجربه و تحقيقات ثابت کرده اين روشها ،درماني را به ارمغان نمي آورند.
دکتر مسعود حاجي رسولي محقق و کارشناس در مباحث درمان اعتياد ، در گفتگو با مشرق روشهاي درماني معمول در دنيا و همچنين پذيرفته شده در کشور ما براي ترک اعتياد را شامل سه روش برمي شمرد. روش اول روش ترک تدريجي مواد با کمک شربت ترياک ،دوم روشهاي ترک ناگهاني مواد مخدر که همراه با بستري شدن يا بدون بستري شدن صورت ميگيرد و دراين روش مواد مخدر را به صورت يکباره کنار ميگذارند .
به گفته وي اين روش در ايران به ترک پرهيز مدار معروف شده است. روش درماني سوم به عنوان روش جايگزيني دارو معروف شده و دراين روش بيشتر از متادون استفاده ميشود. متولي اين درمان مرکز ملي مطالعات اعتياد ايران در بيمارستان روزبه است .در کنار اين سه روش درماني تقريبا مورد قبول در جامعه ما شاهد تبليغات براي روشهاي درماني مختلف ديگري نيز هستيم . به طور مثال طب سوزني يا استفاده از کپسولهاي گياهي و روش هاي ديگري که روشهاي علمي و درستي نيست و شواهد نشان ميدهد اين روشها چندان موثر نيست.
دکتر حاجي رسولي دو روش ديگر ترک اعتياد را روش هاي URD,URODيعني روشهاي سريع و فوق سريع دانست که دربرخي مجلات و روزنامه ها تبليغ مي شود .
وي مي گويد در تحقيقي که در سال 86 و 87 با کمک سازمان مبارزه با مواد مخدر در ياره ارزيابي عملکرد مراکز درماني ترک اعتياد در تهران انجام داه است مشخص شده است که ماندگاري در ترک در روش تدريجي با کمک شربت ترياک بسيار بالا بوده و چيزي حدود 79 در صد است . اين ماندگاري در ترک در روش ترک هاي ناگهاني حدود 17 درصد  و در مراکز ام ام تي يا مراکز ترک با دارو ي جايگزين متادون 11 درصد است . وي اظهار ميکند هر قدر که به عنوان يک محقق تلاش کرده تا از مراکز درماني ترک سريع و فوق سريع اعتياد درمان شدگاني را پيدا کند و در اين طرح مورد ارزيابي قرار دهد موفق نشده است .اين کارشناس تصريح ميکند :در مراجعه من به اين مراکز آنها ادعا ميکردند که بيمار ما درمان شده اما متاسفانه حاضر نميشدند تا امکان برقراري تماس و ارتباط با اين درمان شدگان را دراختيار ما بگذارند تا بتوانيم صحت ادعاي آنها را بررسي کنيم و در واقع من نتوانستم کسي را پيدا کنم که با اين روشها ترک کرده باشد و از آن مهمتر دوباره به مواد مخدر رو نياورده و در ترک مانده باشد .
اگرچه اين روشهاي درماني توسط پزشکان صورت مي گيرد و طبيعتا بايد تحت نظارت وزارت بهداشت و سازمان بهزيستي باشد اما روشهاي موفقي نبوده و ظاهرا به نظر ميرسد فعاليت آنها در يکي دو ساله اخير کمتر شده است . دکتر حاجي رسولي اين روش هاي درماني را نه درمان اعتياد بلکه برقراري يک سري روابط مالي با بيماران معتاد به شمار ميآورد که اگرچه عملي بر روي فرد معتاد انجام ميگيرد اما اينکه تا چه حد ميتواند در امر درمان پاسخگو باشد امري است که وي با وجود پيگيري موفق به کشف آن نشده است .

FDA وحي منزل نيست
در تبليغات ماهواره اي داروهاي ترک اعتياد براي ايجاد اطمينان خاطر در مخاطب همواره از معتبر مورد تاييد بودن اين دارو ها صحبت ميشود به گونه اي که اين داروها را داراي تاييديه ازFDA عنوان مي کنند.
دکتر حاجي رسولي در رابطه با درمانهاي ماهواره اي اعتياد و يا ادعا ي درماني عطاري ها و مراکز طب سنتي تصريح ميکند: تا روشي در ميدان عملي آزمايش نشود و به روشهاي مختلف و از تمام جهات توسط تيم هاي تحقيقاتي قوي مورد بررسي قرار نگيرد نمي توان راجع به اثر گذاري آن به طور يقين اظهار نظرکرد و از آنجايي که اين روشها تحت بررسي و تحقيق قرار نگرفته است هرگز نميتوان به روش هاي ماهواره اي ترک اعتياد در قالب کپسول و شربت و ژل اعتماد کرد.
وي در پاسخ به اين سوال که تقريبا همه اين کمپاني ها اظهار ميکنند داروي مورد تبليغ از سوي آنها مورد تاييد FDA است مي گويد : FDA براي ما وحي منزل نيست در ضمن اينکه مشخص نيست آيا واقعا FDA اين دارو ها را تاييد کرده يا اين تبليغات صرفا دروغي اغوا کننده است و درستي و نادرستي اين تحقيقات و ادعا ها رابايد با تحقيق وبررسي تاييد يا تکذيب کرد.
وي حتي در اين مورد به داروهاي دوپينگ اشاره مينمايد و تاکيد ميکند اين داروها به طور رسمي يا غير رسمي در داروخانه ها و فروشگاه ها به وفور به فروش ميرسد و متاسفانه به وفور هم توسط جوانان ما به مصرف ميرسد و شواهد نشان ميدهد مصرف زياد اين داروها اعتياد آور است.

ترک اعتياد مهم ،ماندگاري در ترک مهمتر
اگرچه ترک اعتياد و رها شدن از اين بلاي خانمانسوز امري مهم است اما شايد آنچه که از خود مسئله ترک اعتياد مهمتر است پايداري و باقي ماندن بر ترک باشد . اعتياد معضلي است که علاوه بر جسم ،روان فرد را در بر ميگيرد و اين بخش از اعتياد است که ترک آنرا با چالش روبه رو مي سازد و روانشناسان همواره بر مقوله ترک وابستگي رواني در افراد معتاد براي کنار گذاشتن مواد مخدر تاکيد دارند.
اعتياد اگرچه درمان پذير است اما پيشگيري از آن به مراتب اسانتر و کم هزينه تر خواهد بود . پس براي مبارزه اي اصيل و ماندگار از ابتلاي جوانان مان به معضل مواد مخدر پيشگيري کنيم.